zondag

24 oktober 1956

Kroetsjef heeft toegezegd dat de Russische troepenbewegingen in Polen zullen ophouden en dat de oorlogsschepen uit de Poolse wateren worden terug getrokken. Daarmee heeft hij voldaan aan de voorwaarden die Gomoelka had gesteld voor een gesprek.
Ondertussen vinden in diverse steden anti-Russische rellen plaats. Er zijn ruiten ingegooid bij Russische gebouwen, en het ontslag van mi-nister van defensie Rokossovski werd geëist. In Warschau staan vele groepen mensen op straat te discussiëren, en allerwegen wordt ge-vraagd om eerherstel van degenen die in het verleden op valse gronden vervolgd zijn.
Ook in Hongarije broeit het. Daar wordt door studenten gedemon-streerd. Zij eisen de terugkeer van Imre Nagy als leider van de partij en van de regering. Leden van de veiligheidsdienst zouden gepro-beerd hebben de demonstratie te verhinderen, waarbij gewonden zijn gevallen. Nagy is ondertussen weer benoemd in het centraal comité en in het politieke bureau van de communistische partij. Deze organisaties hebben beide zijn benoeming tot premier aanbevolen. Nagy is een omstreden figuur in de communistische wereld, omdat hij de productie van de zware industrie ondergeschikt acht aan de productie van consumptiegoederen. Dus ook in Hongarije gaat het erom spannen.
Het kan zijn dat Gomoelka en Nagy gedwongen worden hun ideeën te laten voor wat ze zijn en over te gaan tot de orde van de dag. Uit het westen hoeven ze denk ik geen steun te verwachten omdat het risico van een kernoorlog te groot is. De Polen en Hongaren, en misschien ook wel de Russen, zijn dus afhankelijk van de mate waarin Kroetsjef echt anti-Stalinistisch is of, misschien, van de mate waarin het Rus-sische leger bereid is Oost-Europa te laten gaan. Als je dat laatste als criterium houdt, wat me wel reëel lijkt, dan maken Polen en Honga-rije weinig kans. Maar we zullen zien.